Co zawiera witaminę D?

Jeszcze kilkanaście lat wstecz wiedza na temat znaczenia witaminy D dla zdrowia człowieka była niekompletna i dotyczyła głównie jej wpływu w profilaktyce i leczeniu krzywicy u dzieci. To właśnie badania nad krzywicą w czasach rewolucji przemysłowe przyczyniły się do odkrycia witaminy D. Przełom nastąpił w XIX wieku, kiedy zauważono, że kąpiele słoneczne i olej z wątroby dorsza wykazują działanie lecznicze u dzieci z tym schorzeniem. Badania naukowe skupiły się na poszukiwaniu czynnika przeciwkrzywiczego w tranie. Udało się go wyizolować w 1922. Nazwano go witaminą D. Dogłębne badania w drugiej połowie XX wieku przyniosły zaskakujące efekty. Okazało się bowiem, że witamina D w ludzkim organizmie pełni o wiele więcej funkcji niż początkowo sądzono, a jej niedobór może być przyczyną problemów ze zdrowiem. Zatem, co zawiera witaminę D?

Źródła witaminy D

Określenie - witamina D nie oznacza jednego związku (jak sugerowałaby nazwa), ale dotyczy grupy steroidowych związków organicznych rozpuszczalnych w tłuszczach, wśród których największe znaczenie mają dwie formy - D2 i D3. Witamina D nazywana jest “witaminą słońca”, ponieważ aż 80% - do 100% zapotrzebowania na tę witaminę organizm ludzki pozyskuje z biosyntezy skórnej. Uwięziona w komórkach skóry prowitamina D pod wpływem promieniowania UVB ulega przemianie w cholekalcyferol, a ten z kolei przekształca się w aktywną biologicznie formę - kalcytriol. W czym jest witamina D? Tylko niewielki % witaminy D trafia do organizmu wraz z pożywieniem.

W czym jest witamina D?

Witamina D gdzie występuje? Głównym źródłem witaminy D jest słońce, bo to promieniowanie UVB aktywuje procesy zachodzące w skórze, dzięki którym w końcowej fazie przemian w organizmie powstaje kalcytriol. Już 10 - 15-minutowa ekspozycja na słońce, co najmniej 20% odkrytego ciała, w godzinach między 10 a 15 pokrywa dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę. Niewielką ilość witaminy D możemy pozyskać z pożywieniem. Źródłem witaminy D2 (ergokalcyferol)są grzyby (również drożdże). D3 (cholekalcyferol) znajdziemy w tłustych rybach morskich (dorsz, węgorz, łosoś, makrela, tuńczyk) oraz w zwierzęcej wątrobie, serze żółtym i żółtku jaj. Niestety w strefie klimatu umiarkowanego (do której należy także Polska) ilość światła słonecznego jest niewystarczająca, by skóra człowieka mogła wytwarzać regularnie przez cały rok potrzebną ilość witaminy D. Szacuje się, że aż 90 % społeczeństwa może mieć jej niedobór. Warto sprawdzić zasoby witaminy D w organizmie poprzez zbadanie stężenia D2 i D3 w surowicy krwi i w razie niedoboru, po konsultacji lekarskiej rozpocząć suplementację.

Dlaczego witamina D jest tak ważna dla ludzkiego organizmu?

Uważa się, że witamina D odpowiada za zdrowie układu kostnego człowieka. Umożliwia prawidłowe wchłanianie wapnia z pożywienia i odpowiada za równowagę wapniowo - fosforową. Stymuluje układ odpornościowy do pracy. Znajduje zastosowanie w profilaktyce i wspomaganiu leczenia krzywicy, osteoporozy, chorób układu krążenia. Wpływa na prawidłową pracę układu endokrynologicznego i nerwowego. Zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów i zapobiega depresji. Dlatego źródła witaminy D są tak ważne!

Jakie są objawy niedoboru witaminy D?

Niedobór witaminy D u dzieci objawia się krzywicą kości, spowolnieniem wzrostu, spadkiem odporności. U dorosłych - z niedoborem witaminy D wiążą się bóle kości i stawów, osłabienie, zaburzenia odporności, stany zapalne skóry, podatność na złamania, osteoporoza, problemy z układem nerwowym, choroby autoimmunologiczne. Zatem, warto wiedzieć, co zawiera witaminę D.

Jak suplementować witaminę D?

Dawkowanie witaminy D powinno być ustalone po konsultacji lekarskiej.
Polski Instytut Żywności i Żywienia zaleca następujące normy:

• niemowlęta: norma zalecana 20 µg, poziom bezpieczny 10 µg

• dzieci (1-9 rok życia): 15 µg, poziom bezpieczny 10 µg

• młodzież i osoby po 60 roku życia: 10 µg, poziom bezpieczny 5 µg

Suplementy zawierające witaminę D możemy nabyć w postaci: cholekalcyferolu lub jego związku z wapniem, retinolem, witaminą K. Także w postaci kalcytriolu czy alfakalcydolu. Pamiętać jednak należy, że najbezpieczniejsza suplementacja to ta, prowadzona pod kontrolą specjalisty.