Jak uzupełnić niedobór witaminy D? Objawy i skutki niedoboru

Witamina D od lat stanowi przedmiot badań naukowców. Jej wielopłaszczyznowe, pozytywne działanie na organizm stale się potwierdza a coraz nowsze doniesienia naukowców sugerują, że potencjał drzemiący w witaminie D wciąż nie jest do końca wykorzystany.

Czym jest witamina D i jakie są objawy jej niedoboru?

Witamina D to właściwie grupa steroidowych organicznych związków chemicznych rozpuszczalnych w tłuszczach. Dla ludzkiego organizmu największe znaczenie mają jej dwie formy - występująca naturalnie w organizmach roślinnych witamina D2 (ergokalcyferol) i występująca naturalnie w organizmach zwierzęcych D3 (cholekalcyferol). Prekursorem witaminy D3 u ludzi jest 7 - dehydrocholesterol. Produkowany jest on w naskórku, gdzie pod wpływem światła słonecznego przekształca się do prewitaminy D, a ta z kolei pod wpływem działania energii cieplnej ciała przekształcona zostaje w ciągu kilku godzin w witaminę D3. Dostarczane z zewnątrz - ergosterol czyli prowitamina D2 oraz 7-dehydrocholesterol będący prowitaminą D3, aby uzyskać aktywnie biologiczną postać, muszą przejść dwuetapową, enzymatyczną hydroksylację w organizmie. Zarówno witamina D2 jak i D3 charakteryzują się takimi samymi właściwościami, jednak ze względu na szersze występowanie, częstsze zastosowanie znajduje witamina D3 (kalcytriol).

Skąd bierze się niedobór witaminy D, skoro organizm potrafi ją syntetyzować?

Szacuje się, że 80% - 100% witaminy D pochodzi z biosyntezy w skórze, a tylko niewielki % pochodzi z pożywienia. Niedobór witaminy D jest zjawiskiem dość powszechnym w naszej strefie klimatycznej i przy obecnym stylu życia. Wynika on z tego, że aby zapewnić organizmowi potrzebną, dzienną dawkę witaminy D, musielibyśmy codziennie eksponować przez 15 minut, 20 % odsłoniętego ciała na działanie promieni słonecznych. Niestety, mało dni w słonecznych w roku, coraz dłuższe przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach, stosowanie kremów z filtrem na skórę oraz zanieczyszczenie powietrza znacznie ograniczają a nawet wykluczają produkcję witaminy D przez naskórek. Wyeliminowanie z jadłospisu bądź niewystarczająca podaż pokarmów będących źródłem witaminy D także nie pomaga w zachowaniu prawidłowego poziomu witaminy. Z niedoborem mogą mieć związek również zaburzenia wchłaniania.

Dlaczego niedobór witaminy D może być groźny dla organizmu?

Otóż witamina D odpowiada za gospodarkę wapniowo-fosforową w organizmie - wpływa na kondycję kości i zębów. Wspiera pracę układu sercowo-naczyniowego. Wykazuje działanie immunosupresyjne. Korzystnie wpływa na pracę układu nerwowego i mięśniowego oraz stan skóry. Ciężki niedobór witaminy D może być więc przyczyną wystąpienia chorób układu kostnego ( krzywica u dzieci, osteomalacja u dorosłych), schorzeń układu krążenia, zaburzeń pracy układu mięśniowego i odpornościowego, wystąpienia chorób autoimmunologicznych, powodować depresję i zwiększać ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych i nowotworowych.

Jakie objawy daje niedobór witaminy D?

Do najczęstszych objawów niedoboru witaminy D należą: przewlekłe zmęczenie, bóle kości i mięśni, podatność na infekcje, choroby przyzębia, utrata apetytu, niesmak w ustach. Niektóre objawy mogą być na tyle niespecyficzne, że mogą nie budzić skojarzeń z niedoborem tej, konkretnej witaminy... Dlatego najlepszym sposobem, aby potwierdzić bądź wykluczyć jej niedobór jest labolatoryjne badanie poziomu witaminy D we krwi. Optymalny, to 30-50 ng/ml.

Jak zapewnić organizmowi odpowiednią dawkę witaminy D?

Najprostszym sposobem na dostarczenie odpowiedniej ilości witaminy D do organizmu jest zdrowy styl życia. Korzystanie ze słonecznej pogody bez względu na porę roku, uwzględnienie w diecie tłustych ryb morskich, zdrowych olei roślinnych, tłuszczy zwierzęcych, wątróbki, jaj, serów dojrzewających, grzybów, drożdży, produktów wzbogaconych o witaminę D. Gdy jednak z jakichś powodów nie jesteśmy w stanie działać z korzyścią dla zdrowia organizmu, z pomocą przychodzą suplementy diety. Należy pamiętać, że tylko lekarz na podstawie wyników badań, biorąc pod uwagą wiek, wagę, nawyki żywieniowe, korzystanie ze słońca może ustalić najbardziej skuteczną dawkę witaminy D w postaci suplementów. Rozwiązaniem problemów z niedoborem witaminy D u wegan i wegetarian mogą być suplementy pochodzenia roślinnego - witamina D2, u pozostałych osób - pochodzenia zwierzęcego - witamina D3.

Lepiej zapobiegać niedoborom składników odżywczych, witamin i minerałów niż je sztucznie uzupełniać - i o tym starajmy się pamiętać na co dzień.